سند ازدواج چند نسخه است؟
در این مقاله آشنا میشوید با: سند ازدواج چند نسخه است؟ قباله ازدواج چیست؟ تنظیم سند ازدواج در یک نسخه، حق نگهداری از سند ازدواج، شروط درج شده در سند ازدواج، شروط دوازده گانه وکالت در طلاق، مراحل دریافت سند ازدواج الکترونیکی. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
جهت هرگونه مشاوره حقوقی در مورد سند ازدواج، می توانید با وکیل خانواده انلاین در ارتباط باشید.
قباله ازدواج چیست؟
قباله ازدواج، سند رسمی یا عادی است که بنابر متن عقدنامه ازدواج دائم یا موقت، دلالت بر وقوع ازدواج، چه از نوع دائم و چه از نوع موقت، میان زوجین دارد. گاهی به قباله ازدواج، سند ازدواج و یا برگه ازدواج نیز گفته می شود. در قباله ازدواج، تمامی توافقات طرفین، باید به صورت دقیق ذکر بشود.
قباله ازدواج، به عنوان یک سند رسمی، در تمامی محاکم، قابل استناد می باشد و زوجین برای طرح دعوا در خصوص مسائلی مانند اخذ مهریه، گرفتن شناسنامه برای فرزندان، الزام زن به تمکین و مواردی از این قبیل، ملزم به ارائه قباله ازدواج هستند. بدون وجود قباله ازدواج، اثبات نکاح چه از نوع دائم و چه از نوع موقت، کار بسیار دشوار و زمان بری می باشد.
گم شدن سند ازدواج، سبب می شود که زوجین، نتوانند در دادگاه، دعاوی خانوادگی از قبیل طلاق، مطالبه مهریه و نفقه، تمکین، حضانت فرزند و غیر اینها را مطرح نمایند. به همین دلیل، در صورت مفقود شدن عقد نامه، باید به دفتر ازدواجی که عقد نکاح در آن ثبت شده، مراجعه و درخواست صدور رونوشت قباله ازدواج را ارائه نمود.
سند ازدواج
سند ازدواج یک سند رسمی است که نشان دهنده وقوع عقد ازدواج دائم یا موقت میان زوجین است. سند ازدواج، گاهی قباله ازدواج یا برگه ازدواج نیز نامیده می‌شود. یکی از نکات مهم در مورد تنظیم سند ازدواج این است که تمامی توافقات طرفین باید به صورت دقیق در این سند درج شود.
از آنجایی که سند ازدواج یک سند رسمی می‌باشد در تمامی محاکم و دادگاه‌ها قابل استناد است. طرفین عقد ازدواج یا همان زوجین جهت طرح دعاوی خانوادگی ملزم به ارائه سند ازدواج به دادگاه می‌باشند. دعاوی خانوادگی شامل اخذ مهریه، دریافت شناسنامه برای فرزند، ملزم نمودن زن به تمکین و… می‌شود. اگر سندازدواج وجود نداشته نباشد. اثبات وقوع عقد نکاح خواه به صورت دائم باشد خواه موقت بسیار زمان بر و دشوار است.
تنظیم سند ازدواج در یک نسخه
سند ازدواج به صورت رسمی و توسط دفاتر ازدواج تنظیم می‌گردد. این سند که نشان دهنده وقوع عقد نکاح میان زوجین است. اگر هنگام تنظیم سند ازدواج در خود سند و یا در ثبت الکترونیک آن اشتباهی رخ دهد. و یا در اسناد هویتی یکی از طرفین اطلاعات نادرست ثبت شود. امکان اصلاح سند ازدواج و مدارک هویتی زوجین وجود دارد.
برخلاف سایر اسناد، سندازدواج تنها در یک نسخه تنظیم می‌شود. معمولا سایر اسناد در دو یا چند نسخه تنظیم شده و به طرفین قراردادها تحویل داده می‌شود. اما سند ازدواج تنها در یک نمونه تنظیم‌شده و به زوجین تحویل می‌گردد.
شاید این پرسش به وجود بیاید که پس از عقد نکاح سند ازدواج به چه کسی تعلق خواهد داشت؟ در قانون به این موضوع که سند ازدواج متعلق به چه کسی باشد هیچ اشاره‌ای نشده است. به طور طبیعی سندی که تنظیم می‌گردد متعلق به طرفین قرارداد خواهد بود. البته به طور عرفی نگهداری از سند ازدواج حقوق زن و خانواده او می‌باشد.
حق نگهداری از سند ازدواج
همان طور که گفتیم سند ازدواج متعلق به طرفین یعنی زن و شوهر است. بنابراین هردوی آن‌ها نسبت به سندازدواج حق خواهند داشت. اما این پرسش وجود دارد که حق نگهداری از سند ازدواج با کیست؟ در متن قانون به این موضوع هیچ اشاره‌ای نشده است.
اما در عرف جامعه حق نگهداری از سندازدواج به زن و خانواده او داده می‌شود. چراکه جهت دریافت مهریه ارائه سند ازدواج ضروری است. همچنین اگر یک مرد همسرش را ترک کند و زن باردار بوده، برای دریافت شناسنامه فرزند نیازمند ارائه سند ازدواج خواهد بود.
باید اشاره کرد که هر چند از نظر عرف حق نگهداری سند ازدواج به زن داده شده است. اما مرد نیز می‌تواند با مراجعه به دفترخانه‌ای که سند ازدواج را تنظیم کرده رونوشتی از آن سند دریافت کند.
شروط درج شده در سند ازدواج
مطابق با قانون مدنی طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که لازم می‌دانند در صورتی که مخالف با مقتضای عقد نکاح نباشد در ضمن عقد ذکر کنند. اما علاوه بر آن برخی شروط در سند ازدواج درج شده است.
که لازم است پیش از ازدواج به طرفین عقد اطلاع داده شود. شروطی نظیر شرط تصنیف اموال و شروط دوازده گانه وکالت در طلاق به زن که در سند ازدواج نوشته شده است.
شرط تصنیف اموال
این شرط به این موضوع اشاره دارد که شوهر متعهد می‌گردد در صورتی که طلاق به خواسته وی باشد. نیمی از اموالی که در زمان ازدواج به دست آورده است اعم از اموال منقول یا غیر منقول را به همسرش انتقال دهد. البته باید توجه داشت که در صورتی که درخواست طلاق از جانب مرد به علت ترک نمودن زندگی توسط زن باشد این شرط اجرا نخواهد شد.
شروط دوازده‌گانه وکالت در طلاق
مطابق با این شرط مرد به همسرش وکالت می‌دهد. تا زن در صورت وجود برخی از شرایط مثل جنون مرد یا عدم توانایی مرد در ایجاد رابطه، طلاق خود را از زوج بگیرد. استفاده از این وکالت می‌تواند با دریافت مهریه و یا بخشش مهریه اتفاق بیفتد.
شروط دوازده‌گانه وکالت در طلاق شامل چه مواردی است؟
- در صورتی که شوهر از دادن نفقه به همسرش به مدت ۶ ماه خودداری کند. و یا به مدت ۶ ماه مرد از انجام سایر حقوق واجب زن سر باز زند.
- رفتار نا مناسب یا سو معاشرت مرد در حدی که امکان ادامه زندگی برای زن وجود نداشته باشد.
- اگر مرد به مریضی‌های غیر قابل درمان مبتلا شود به طوری که دوام زناشویی برای زن خطرآفرین شود.
- جنون مرد که به صورت دوره‌ای اتفاق می‌افتد و امکان فسخ نکاح شرعا وجود نداشته باشد.
- رعایت نکردن دستور دادگاه در مورد اشتغال مرد به حرفه‌هایی که مطابق با نظر دادگاه با مصالح خانوادگی و حیثیت زن منافات دارد.
- اگر مرد با حکم قطعی دادگاه به پنج سال حبس یا بیشتر از آن محکوم گردد. و یا به مجازات نقدی که نتیجه آن ۵ سال بازداشت یا بیشتر باشد. و این حکم مجازات در حال اجرا باشد.
- در صورتی که مرد اعتیاد داشته باشد و با تشخیص محاکم قضایی این اعتیاد به زندگی خانوادگی خلل وارد نماید. و ادامه زندگی برای زن دشوار باشد.
- مرد بدون عذر موجه زندگی خانوادگی خود را ترک نماید و یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه غائب شود. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و عذر موجه بر عهده دادگاه می‌باشد.
- محکومیت قطعی مرد که مجازاتی اعم از حد و تعزیر برای مرد اعمال گردد. و این مجازات مغایر باحیثیت خانوادگی و شان زن باشد. تعیین این که مجازات مغایر با حیثیت خانوادگی زن و عرف و سایر موازین توسط دادگاه انجام می‌گیرد.
- در صورتی که زن بعد از ۵ سال به علت عقیم بودن یا عوارض جسمی شوهر صاحب فرزند نشود.
- اگر مرد مفقود الاثر گردد و بعد از مراجعه زن به دادگاه و طی مدت شش ماه پیدا نگردد.
- هنگامی که مرد بدون رضایت زن، مجددا ازدواج کند. یا مرد چند زنه به تشخیص دادگاه بین همسران خود عدالت کافی را رعایت ننماید.
قوانین الزام به ثبت رسمی سند ازدواج
هر چند عقد ازدواج، نوعی عقد رضاعی است و بدون سند‌های رسمی و متداول هم، جنبه شرعی و دینی دارد، اما از نظر قانونی، طبق ماده ۹۹۳ قانون مدنی و ماده ۲۰ قانون حمایت از خانواده، ثبت ازدواج و طلاق در دفاتر اسناد رسمی الزامی است.
ماده ۲۰ قانون حمایت از خانواده مقرر می‌دارد: ثبت نکاح دائم، فسخ و انفساخ آن، طلاق، رجوع و اعلام بطلان نکاح یا طلاق الزامی است.
همچنین، طبق ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده: در صورتی که مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی به ازدواج دائم، طلاق یا فسخ نکاح اقدام یا پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری یا در مواردی که ثبت نکاح موقت الزامی است از ثبت آن امتناع کند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم می‌شود. این مجازات در مورد مردی که از ثبت انفساخ نکاح و اعلام بطلان نکاح یا طلاق استنکاف کند نیز جاری می‌شود.
سوء استفاده از سند ازدواج گم شده
سند ازدواج یا گواهی ازدواج موقت، نوعی سند رسمی محسوب می‌شود و در صورتی که شخصی، عقد نامه مفقود شده را پیدا کرده و آن را جعل و از آن سوء استفاده ای انجام دهد، مرتکب جرم جعل سند رسمی و استفاده از سند مجعول شده و در صورت اثبات موضوع، به مجازات‌های مربوطه محکوم می‌شود.
به نظر می‌رسد که یکی از مصادیق سوء استفاده از سند ازدواج گم شده، جعل کردن این سند به همراه مدارک هویتی زوجین، برای دریافت وام، گرفتن خدمات یا مواردی از این قبیل است که در صورت انجام اقدامات پیش گفته، می‌توان از آثار منفی احتمالی این امر، جلوگیری نمود.
اگر سند ازدواج گم شود می‌توان طلاق گرفت؟
در ارتباط با گم شدن سند ازدواج، یکی دیگر از مهم‌ترین سوالاتی که مطرح می‌شود، این است که اگر سند ازدواج گم شود، می‌توان طلاق گرفت یا خیر؟
در پاسخ به این سوال، باید گفت که اصولا داشتن سند ازدواج، برای طلاق گرفتن نیز، الزامی است و موقعی که زن یا شوهر، قصد دارند به دادگاه خانواده، مراجعه و درخواست طلاق دهند، ابتدا باید ثابت کنند که زن و شوهر هستند و اثبات این موضوع نیز، از طریق ضمیمه کردن سند ازدواج یا عقد نامه محقق می‌شود.
لذا، در صورتی که سند ازدواج، گم یا مفقود شده و یا بنا به هر دلیل دیگر، در اختیار خواهان طلاق نباشد، نمی‌توان برای طلاق گرفتن، اقدام نمود. بلکه، ابتدا باید با مراجعه به دفتر ازدواج و طلاق، رونوشت سند ازدواج را دریافت کرده و سپس، به استناد رونوشت عقد نامه مفقود شده، دادخواست طلاق داد.
الزام دفاتر ازدواج به ثبت الکترونیکی ازدواج
طبق مفاد شیوه نامه حذف دفتر سنتی ثبت ازدواج و بهره برداری از دفتر الکترونیک ازدواج، از تاریخ اول مرداد ۱۴۰۰ تمامی دفترخانه های رسمی ازدواج، ملزم به استفاده از دفتر الکترونیک ثبت ازدواج و مسدود کردن دفتر سنتی ازدواج شدند.
از آن تاریخ تنظیم و ثبت رسمی تمام وقایع ازدواج و اقدامات تبعی یا اقدامات حقوقی احتمالی منتسب به آن، با اخذ شناسه یکتای سند، صرفا در دفتر الکترونیک انجام می‌شود و ثبت سند جدید در دفاتر دست نویس از مردادماه سال ۱۴۰۰ ممنوع شده است.
به این ترتیب دفاتر ازدواج دست نویس حذف شده‌اند، اما همچنان سند ازدواج به صورت دفترچه ای صادر می‌شد تا اینکه طبق بخشنامه حذف دفترچه های ازدواج، از تاریخ ۲ آبان ۱۴۰۲ سند دفترچه ای و سنتی ازدواج نیز حذف و سند الکترونیک ازدواج، جایگزین آن شد.
حذف سند ازدواج دفترچه‌ای و صدور سند الکترونیکی ازدواج
بعد از حذف دفاتر دست نویس ازدواج از مرداد ماه سال ۱۴۰۰، از تاریخ دوم آبان ۱۴۰۲، به موجب بخشنامه حذف سند دفترچه ای، و با هدف تسهیل خدمات و ارائه خدمات صحیح به مردم، مقرر شد که سند ازدواج سنتی حذف و سند الکترونیکی جایگزین آن شود.
به این ترتیب، بعد از ثبت ازدواج در دفاتر الکترونیک ازدواج، سند ازدواج به صورت تک برگ و در برگه‌هایی به قطع A۴ به همراه کد شناسه یکتا به زوجین تحویل داده می‌شود. هریک از زوجین می‌توانند با استفاده از کد ملی و شناسه یکتای سند، به سامانه (ثبت من) مراجعه کنند و به اطلاعات و جزئیات سند الکترونیک ازدواج خود دسترسی پیدا کنند.
بعد از صدور این بخشنامه، این طرح در ۲۵۰۰ دفتر ازدواج رسمی سراسر کشور به صورت همزمان عملیاتی شد و اولین سند ازدواج الکترونیکی، در تاریخ ۳ آبان ۱۴۰۲، صادر شد.
برای صدور سند الکترونیکی ازدواج از طرفین عقد ازدواج، اثر انگشت دریافت می‌شود و این اثر انگشت به صورت آنلاین از طریق سازمان ثبت احوال بررسی می‌شود تا احراز هویت طرفین کامل شود.
مراحل دریافت سند ازدواج الکترونیکی
طبق شیوه نامه بهره برداری از دفتر الکترونیک ازدواج، نحوه ثبت الکترونیکی ازدواج در دفاتر الکترونیک ازدواج و دریافت سند ازدواج الکترونیکی به این ترتیب است:
- مراجعه زوجین به دفتر رسمی ازدواج.
- تنظیم سند ازدواج در سامانه ثبت و اخذ شناسه یکتا توسط سردفتر رسمی ازدواج و چاپ نسخه پشتیبان.
- اخذ امضای زوجین و شهود واقعه ازدواج (در موارد لزوم اخذ امضای معتمد) توسط سردفتر در نسخه پشتیبان جهت ثبت در دفتر الکترونیک.
- اخذ اثر انگشت سبابه دست راست زوجین و شهود، توسط سردفتر و ثبت در دفتر الکترونیک ازدواج، در صورتی که امکان اخذ اثر انگشت سبابه دست راست وجود نداشت، با ذکر علت، اثرانگشت یکی دیگر از انگشتان دو دست شخص، مطابق آنچه در سامانه آمده است.
- در صورتی که امکان اخذ هیچ یک از آثار انگشت دو دوست شخص فراهم نباشد، اثر انگشت پای شخص می‌تواند جایگزین اثر انگشت دست‌ها شود. در صورت عدم امکان این مورد، باید اطلاعات و اثر انگشت فرد معتمدی که توسط شخص معرفی می‌شود، در دفتر الکترونیک، ثبت شود.
- اخذ امضا و اثر انگشت اشخاص، باید در محل دفترخانه انجام شود، اما در مورد افراد زندانی و بیمار، طبق قوانین و مقررات خاص آن‌ها اقدام خواهد شد.
- در صورت وجود نقص‌های مانند: عدم درج اطلاعات اشخاص برای اخذ اثر انگشت و یا لزوم حذف و اضافه در مورد اشخاص مرتبط و یا مفاد سند پس از اخذ شناسه یکتا، سردفتر باید اقدام به بی‌اثر کردن شناسه این سند در سامانه نماید و شناسه جدید دریافت کند.
- بعد از طی مراحل و تکمیل سند ازدواج، به صورت الکترونیکی، سردفتر باید سند تک برگ به همراه شناسه یکتای آن جهت مشاهده سند در (سامانه ثبت من) را به زوجین تحویل دهد.
نسخه پشتیبان دریافت شده سند ازدواج از سامانه، به صورت جلد شده، در دفترخانه نگهداری می‌شود.
مزایای سند ازدواج الکترونیکی
سازمان ثبت اسناد کشور، در راستای برنامه های تحولی قوه قضاییه، سیاست الکترونیکی کردن اسناد و به دلیل مشکلات و ایراداتی که ثبت سنتی ازدواج و صدور سند دفترچه ای در پی داشت، طرح الزام به ثبت مشخصات طرفین و ثبت عقد ازدواج یا طلاق در دفاتر الکترونیک و صدور سند ازدواج الکترونیکی را پیگیری و فرآیند ثبت ازدواج را، از حالت سنتی به الکترونیکی تبدیل کرده است.
مزایای ثبت الکترونیکی واقعه ازدواج و صدور سند الکترونیکی ازدواج عبارت است از:
- ثبت دقیق اطلاعات و پیشگیری از خطا‌های انسانی در تنظیم سند مخصوصا در مورد مهریه.
- احراز هویت طرفین عقد با استفاده از اثر انگشت به صورت آنلاین از سازمان ثبت احوال.
- ارسال برخط (آنلاین) اعلامیه ازدواج به سازمان ثبت احوال.
- دسترسی لحظه‌ای زوجین به سند ازدواج و یکسان بودن فرمت‌های سند ازدواج.
- تصدیق اصالت سند الکترونیکی.
- پیشگیری از انواع جعل سند ازدواج و ایجاد تغییرات در مفاد آن.
- رفع مشکلات سرقت، مخدوش شدن، سوء استفاده و مفقودی سند ازدواج برای زوجین.
- رفع مشکلات مربوط به خرید کاغذ، چاپ و انتقال دفترچه‌های ازدواج به ۲۵۰۰ دفتر ازدواج در کشور.
- پیشگیری از تخلفات انتظامی و احتمالی سردفتران و ارتقای سلامت اداری.
- امنیت نگهداری اطلاعات و جلوگیری از تناقض در تنظیم اطلاعات اسناد.
- سهولت ملاحظه متن سند و احراز اصالت سند ازدواج برای دستگاه ها.
- سهولت در استعلام سند ازدواج.
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها.
نحوه دریافت تسهیلات بانکی از طریق سند ازدواج الکترونیکی
از تاریخ اجرایی شدن طرح صدور سند ازدواج الکترونیک، طبق گفته مسئولان سازمان ثبت اسناد کشور و مکاتباتی که با بانک مرکزی انجام خواهد شد، ارائه سند ازدواج برای دریافت وام ازدواج ممنوع و بانک‌ها برای احراز اصالت سند ازدواج الکترونیکی، باید به سامانه ثبت من مراجعه کنند و دیگر نیازی به ارائه سند دفترچه ای ازدواج وجود ندارد.
در صورتیکه نیاز به هرگونه مشاوره حقوقی تلفنی یا حضوری راجع به موضوعات حقوقی و یا کیفری با وکیل پایه یک دادگستری داشتید، میتوانید با موسسه حقوقی دادپویان تماس بگیرید.
بدون دیدگاه