مالیات بر ارث ملک چقدر است؟
در این مقاله آشنا میشوید با: مالیات بر ارث ملک چقدر است؟ تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
جهت هرگونه مشاوره از وکیل ارث، می توانید با وکیل ارث تهران در ارتباط باشید.
مالیات بر ارث چیست؟
مالیاتی که به ارث تعلق میگیرد، از نوع مالیات مستقیم است. وارث متوفی باید از اموال و داراییهای او فهرستی تهیه کرده و به اداره امور مالیاتی محل سکونت وی ارائه دهد. سپس آنها را به همراه سایر مدارک لازم، به شورای حل اختلاف تقدیم کند.
قبل از محاسبه، سهم وراث توسط وکیل انحصار وراثت، ابتدا باید بدهیهای متوفی پرداخت شود. یکی از این بدهیها، مالیات است.
بنابراین در گواهی انحصار وراثت، بعد از کسر شدن دیون اعم از مهریه، وام، مالیات و غیره، میزان سهم الارث هریک از وراث تعیین میگردد.
قانون جدید مالیات بر ارث
در قانون قدیم، یعنی برای افرادی که قبل از فروردین سال ۹۵ فوت شدند، مالیات بر ارث طبق میزان ترکه متوفی و تعداد وراث متفاوت بود.
به این صورت که بعد از قیمت گذاری اموال و ماترک متوفی و کسر دیون و هزینهها، سهم هر ورثه مشخص میشد. سپس معافیت ها اعمال می شد و طبق جدول قانون مالیاتهای مستقیم، میزان مالیات بر ارث هر ورثه تعیین و پرداخت میشد.
بعد از این که مالیات پرداخت و گواهی واریز مالیات بر ارث صادر میشد، امکان انتقال ترکه فراهم میگردید.
اما در قانون جدید که شامل متوفیان بعد از یک فروردین ۹۵ میشود، اموال متوفی گروه بندی شده و بر اساس گروه مخصوص به خود، نرخ های متفاوتی برای مالیات آن اعمال میشود.
اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم که در پایان تیر ماه سال ۹۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و از ابتدای سال ۹۵ اجرایی شد، آثار اقتصادی مهمی را در بر داشت. این موضوع آن قدر مفصل و اساسی است که آشنایی با کلیات آن برای همه فعالان عرصه اقتصاد و عموم مردم، ضروری است.
مقایسه قانون قدیم و جدید مالیات بر ارث
در قانون قدیم (متوفیان قبل از ۱ فروردین سال ۹۵) و در مرحله اول، وراث یا وکیل یا نماینده قانونی یا قیم وارث به اداره امور مالیاتی مراجعه و پس از تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث، گواهی تسلیم اظهارنامه ماده ۳۱ (ق . م. م) را دریافت میکردند.
سپس برای مراجعه به شورای حل اختلاف جهت اخذ گواهی انحصار وراثت، اقدام میشد. اما در قانون جدید، نیازی به مراجعه به اداره امور مالیاتی نیست و برای دریافت گواهی انحصار وراثت، باید به شورای حل اختلاف مراجعه کرد.
در قانون قدیم، تمام اموال متوفی از طرف وراث در اظهارنامه مالیاتی محاسبه می شد و سپس گواهی واریز مالیات بر ارث همه اموال، به صورت یک جا صادر میشد.
ولی در قانون جدید، وراث میتوانند ماترک متوفی را به صورت موردی به تاریخ نقل و انتقال اعلام نموده و پس از پرداخت مالیات، گواهی واریز مالیات بر ارث را اخذ کنند.
در قانون قدیم مالیات ارث، حداکثر تا شش ماه بعد از فوت متوفی باید اظهارنامه مالیاتی توسط وراث، به اداره امور مالیاتی تسلیم میشد، در غیر این صورت وراث مشمول جریمه میشدند.
ولی در قانون جدید از این جریمه خبری نیست. در مورد نرخ های محاسبه مالیات بر ارث نیز تغییراتی صورت گرفته است.
نحوه محاسبه مالیات ارث
شاید این سوال برایتان پیش بیاید که میزان مالیات بر ارث چقدر است و چگونه محاسبه میشود؟ اموال و داراییهای متوفی طبقه بندی شده هستند و به طور کلی نمیتوان گفت که مالیات بر ارث چند درصد است.
بر اساس ماده ۱۷ قانون مالیاتهای مستقیم، درصد مالیات بر ارث برای اموال در مورد طبقه اول به شرح زیر است. (این درصدها برای طبقات بعدی به ترتیب، ۲ و ۴ برابر میشود.)
- وسایل نقلیه موتوری، هوایی، زمینی و دریایی: ۲ درصد.
- حق الامتیاز و سایر حقوق مالی: ۱۰ درصد.
- املاک و حق واگذاری محل: ۱.۵ برابر نرخهای ماده ۵۹ ق.م.م.
- سپرده بانکی، انواع اوراق بهادار و سود متعلق به آنها: ۳ درصد.
- سهام، سهمالشرکه و حق تقدم آنها: ۱.۵ برابر نرخهای ماده ۱۴۳ق.م.م.
- اموال متوفی ایرانی خارج از کشور: ۱۰ درصد.
انواع مالیات بر ارث
- مالیات بر ارث مغازه
برای متوفیان بعد از سال ۹۵، مالیات بر ارث مغازه به میزان ۳ درصد قیمت اعلام شده آن توسط کارشناس رسمی اداره مالیات است. بر اساس این قانون، همچنین به میزان ۳ درصد از قیمت اجناس داخل مغازه، مشمول پرداخت مالیات میشوند.
- مالیات بر ارث خودرو
مالیات بر ارث خودرو، ۲ درصد ارزش و قیمت اعلام شده آن توسط کارشناس سازمان امور مالیاتی است که البته این درصد برای طبقه اول است و بر اساس قانون، برای سایر طبقات، ۲ و ۴ برابر میشود.
- مالیات بر ارث ملک
بعد از بررسی ملک توسط کمیسیون املاک سازمان امور مالیاتی و تعیین ارزش آن، مالیات برای طبقه اول وراث به میزان ۷.۵ درصد از ارزش ملک خواهد بود.
- مالیات بر ارث سهام
مالیات بر ارث سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس و سهام شرکتهای غیر بورسی با هم متفاوت است. همچنین هر دوی آنها با مالیات بر ارث اوراق مشارکت و اوراق بهادار فرق میکند. برای تعیین میزان مالیات آنها، باید از یک مشاور حقوقی کمک گرفت.
- مالیات بر ارث سپرده های بانکی
وقتی شخصی فوت میکند و شناسنامه او باطل می شود، سیستم های اطلاعاتی، فوت هر فرد را از طریق سازمان ثبت احوال در هنگام ابطال شناسنامه به ارگان هایی مثل بانکها، سازمان ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی و غیره گزارش میدهند.
از آن موقع به بعد، کلیه حساب های بانکی متوفی مسدود می شود و دیگر قابلیت دسترسی و برداشت از این حسابها وجود ندارد. بعد از این که ورثه به اداره مالیات مراجعه کرده و مالیات را پرداخت کردند، حساب متوفی رفع توقیف میگردد.
- مالیات بر سایر اموال
همانطور که پیش تر بیان کردیم بر اساس قانون ارث، اموالی که مشمول مالیات بر ارث می شوند، شامل موارد زیر هستند:
- سپردههای بانکی.
- اوراق مشارکت.
- اوراق بهادار.
سود سهام و سرمایه شرکت تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث یا پرداخت و تحویل به آنها به نرخ ۳ درصد.
مالیات بر ارث ملک چگونه محاسبه میشود؟
در پاسخ به این سوال که مالیات بر ارث زمین چند درصد است باید این نکات را مد نظر داشته باشید:
- برای ملک مسکونی ۷.۵% ارزش معاملاتی
- برای ملک تجاری و اداری ۳% ارزش روز و برای باغ
- زمین کشاورزی و اراضی بایر ۷.۵% ارزش معاملاتی
ارزش معاملاتی قیمتی است که در دفترچه مخصوصی توسط سازمان امور مالیاتی برای مناطق مختلف تهران و شهرستانها منتشر میشود. قیمتهای مندرج در دفترچه ارزش معاملاتی به مراتب از قیمت واقعی ملک کمتر است.
اما در خصوص املاک تجاری و اداری، ارزشگذاری ملک توسط کارشناس اداره امور مالیاتی و بر اساس ارزش واقعی به تاریخ روز تعیین میشود. توجه داشته باشید که مالیات ارزش بر افزوده نیز مانند مالیات ملک اداری و تجاری به نرخ روز است.
مالیات بر ارث ملک مسکونی
نرخ جدید، که تاریخ فوت پس از سال ۹۵ را شامل میشود، ملک مسکونی برای ورثه طبقه اول ۷.۵ درصد، برای طبقه دوم ۱۵ درصد و برای طبقه سوم ۳۰ درصد محاسبه میگردد.
این در حالی است که نرخ قدیم که شامل تاریخ فوت قبل از سال ۹۵ را شامل میشود، برای طبقه اول ۳۵ درصد، طبقه دوم ۴۵ درصد و طبقه سوم از وراث ۶۵ درصد بوده است.
باید به این نکته هم توجه داشت که در قانون جدید و قدیم، قانونی برای معافیت مالیاتی در نظر گرفته نشده است. هرچند در قانون قدیم از ورثه تا مبلغ ۳ میلیون تومان از سهم الارث آن مالیات گرفته نمیشود.
مالیات بر ارث ملک در حال ساخت
برای ساختمانهای در حال ساخت، مالیات کمتری در نظر گرفته میشود، زیرا ساخت کامل انجام نشده است. هرچند درصد مالیات متفاوت نمیشود. اما برای ارزش گذاری ملک در حال ساخت، به میزان پیشرفتی که تا آن زمان داشته، طبق شرح زیر انجام میگردد:
برای ساختمان در حال ساخت به ازاء فنداسیون، حدود ۱۰ درصد از ارزش اعیان تکمیل شده محاسبه میشود. برای اسکلت ساختمان حدود ۳۰ درصد از ارزش اعیان در نظر گرفته میشود.
اگر در مرحله سفت کاری باشد ۵۰ درصد محاسبه میشود و همچنین اگر در مرحله نازک کاری باشد، ۸۰ درصد از ارزش اعیان محاسبه میشود. این قیمتها حدودی است و کارشناس دادگستری نظر قطعی و دقیق پایانی را باید اعلام کند.
مالیات بر ارث برای عرصه بدون بنا
اگر در زمینی با کاربری مسکونی، ساختمانی ساخته نشده باشد، مالیات بر ارث فقط از زمین ملک مسکونی گرفته میشود. اگرچه در نرخ مالیات تفاوتی ایجاد نمی شود اما چون ساختمانی وجود ندارد اداره مالیات بابت بنای ساخته نشده، مالیات محاسبه و دریافت نمیکند.
مالیات بر ارث ملکیت مغازه
هر مغازهای در یک ملک مستقر است که میتواند عرصه (زمین) یا اعیان (ساختمان) باشد. ارزش اعیان و عرصه زمین جداگانه محاسبه میشود و ملاک در اینجا، ارزش معاملاتی ملک است.
این ارزش معاملاتی به صورت سالانه در دفترچه کمیسیون تقویم املاک تعیین و منتشر میشود که در آن ارزش اعیان و عرصه املاک در مناطق مختلف شهر مشخص میگردد. بنابراین، از مجموع قیمت عرصه و اعیان، ارزش ملکیت مغازه، مشخص میشود.
معمولا مبلغ ذکر شده برای ملک در دفترچه کمیسیسون مذکور، کمتر از قیمت واقعی آن است، در نتیجه مالیات مربوط به ملکیت مغازه چندان زیاد نیست.
نرخ مالیات بر ارث ملکیت مغازه برای طبقه اول وراث حدود ۷.۵ در صد ارزش معاملاتی ملک و برای طبقه دوم و سوم وراث به ترتیب ۱۵ و ۳۰ درصد است.
مالیات بر ارث سرقفلی
سرقفلی یک امتیاز تجاری برای صاحب مغازه است. برخلاف ارزش ملکیت که با توجه به ارزش معاملاتی آن تعیین میشود، ارزش سرقفلی بر اساس قیمت واقعی مشخص میشود. بنابراین مبلغ عمده مالیات بر ارث مغازه، مربوط به مالیات سرقفلی است.
قیمت سرقفلی توسط کارشناس اداره امور مالیاتی تعیین میشود و ارزش آن ممکن است از قیمت واقعی مغازه نیز بیشتر باشد. البته امکان اعتراض به نظر کارشناس نیز وجود دارد.
نرخ مالیات بر ارث سرقفلی برای طبقه اول وراث معادل ۳ درصد از ارزش روز سرقفلی و برای طبقه دوم و سوم وراث به ترتیب ۶ و ۱۲ درصد است.
در نهایت از تجمیع این دو مالیات، مبلغ نهایی مالیات بر ارث مغازه به دست میآید. علاوه بر این، ذکر این نکته نیز ضروری است که اگر متوفی صرفا صاحب سرقفلی یا ملکیت مغازه باشد، ورثه او فقط باید مالیات همان بخش را بپردازند و مالیات بخشی که متوفی در آن مالکیتی نداشته است، از آنها دریافت نمیشود.
افزون بر این موارد، به اجناس داخل فروشگاه نیز مالیات بر ارث تعلق میگیرد که برای وراث طبقه اول با نرخ ۱۰ درصد ارزش آن و برای وراث طبقه دوم و سوم به ترتیب با نرخ ۲۰ و ۴۰ درصد محاسبه میشود. همچنین، مالیات بر ارث انبار تجاری نیز ۵۰ درصد ارزش مغازه در واحد متر مربع است.
محاسبه آنلاین مالیات بر ارث ملک مسکونی
محاسبه مالیاتی که به ارث تعلق می گیرد برای افراد عادی که سررشتهای در مسائل حقوقی ندارند کار آسانی نیست. اما خوشبختانه محاسبهگرهای آنلاین بدین منظور وجود دارند. برای انجام این کار در ادامه به شما دو راه معرفی میکنیم:
- نرم افزار مالیات بر ارث
این نرم افزار مخصوص گوشیهای اندروید طراحی شده است. شما می توانید با ثبت نام در این نرم افزار از خدمات آن بهره مند شوید. البته استفاده از این خدمات رایگان نیست و شما باید هزینه اشتراک آن را پرداخت کنید. این هزینهها در مقایسه با زمانی که نیاز است تا صرف رفت و آمد و اتلاف وقت برای اداره مالیات و دارایی کنید، به صرفهتر است.
- سامانه tax.gov.ir
در این سامانه شما میتوانید با وارد کردن اطلاعات متوفی و اطلاعات وراث، با پرداخت هزینهای، این محاسبات پیچیده را انجام دهید. این سامانه رسمی مالیاتی کشور است و شما میتوانید از رسمیت آن مطمئن باشید.
در صورتیکه نیاز به هرگونه مشاوره حقوقی تلفنی یا حضوری راجع به موضوعات حقوقی و یا کیفری با وکیل پایه یک دادگستری داشتید، میتوانید با موسسه حقوقی دادپویان تماس بگیرید.
جهت اطلاع از آخرین اخبار حقوقی و قضایی نیز میتوانید خبرگزاری حقوقی دادپویان را دنبال کنید.
بدون دیدگاه