سند شورایی چیست؟
در این مقاله آشنا میشوید با: سند شورایی چیست؟ تعریف و اعتبار و مشکلات سند شورایی، مزایای و متن و نحوه تبدیل سند شورایی به رسمی، استعلام سند شورایی، هزینه تبدیل سند شورایی به سند تک برگ. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
جهت هرگونه مشاوره سند ملک، می توانید با وکیل ملکی در ارتباط باشید.
تعریف سند شورایی
برای تعریف سند شورایی، ابتدا باید از سند رسمی سخن بگوییم. سند رسمی سندی است که توسط مقام صلاحیتدار و مامور رسمی دولت بر اساس قانون تنظیم گردد. در مورد املاک سند رسمی، ملک توسط دفترخانه اسناد رسمی و یا اداره ثبت اسناد و املاک تنظیم میشود و نشانه مالکیت فرد بر ملک مذکور در سند خواهد بود.
در مقابل اسناد رسمی، اسناد عادی قرار دارند. هر سندی که رسمی نباشد، سند عادی خواهد بود. بنابراین سندی که به عنوان قولنامه یا مبایعهنامه در دفاتر مشاورین املاک تنظیم میشود، سندی عادی بوده که اعتبار سند رسمی را ندارد.
گرچه سند عادی اعتبار سند رسمی را ندارد، اما میتواند تحت شرایطی در دادگاه مورد استناد قرار بگیرد و فرد با استفاده از آن حقوق مالکانه خود را ثابت کند. برخلاف سند عادی، سند رسمی نیاز به تایید در دادگاه ندارد.
حال به تعریف سند شورایی خواهیم پرداخت: سند شورایی، یک سند عادی است که برای خرید و فروش در مناطقی که املاک دارای سند تک برگ رسمی نیستند، مورد استفاده قرار میگیرد. طرفین معامله با نگارش مبایعهنامه، اقدام به خرید و فروش این زمینها میکنند و معمولا تعدادی شاهد نیز پای آن را امضا میزنند.
اما چرا به این سند یا زمینها، سند شورایی گفته میشود؟ معمولا در روستاها یا شهرهای کوچک، جهت اطمینان بیشتر، معامله و سند مذکور به تایید شورای روستا یا شهر رسیده و توسط رئیس شورا مهر و امضا میشود. به همین خاطر به این سندها، سند شورایی گفته میشود.
اعتبار سند شورایی
گفتیم که سند شورایی یک سند عادی است. بنابراین هیچگاه نباید انتظار سند رسمی را از آن داشت و قانون نیز امتیازات سند رسمی را برای آن قائل نخواهد بود. اما با توجه به این که رئیس شورا پای آن را امضا زده، تا حدی میتوان به آن اعتماد کرد.
این اعتماد از جهت مزایای قانونی سند رسمی نیست. بلکه به این دلیل است که رئیس شورا معمولا از افراد دارای صلاحیت است و امضای او شاهدی بر این مدعاست که این زمین قبلا توسط مالک به شخص دیگری فروخته نشده است.
مشکلات سند شورایی
سند شورایی یک سند عادی است، پس نمیتوانید از مزایای سند رسمی در این نوع اسناد استفاده کنید. به عنوان مثال اسناد رسمی علیه همه قابل استفاده هستند، حتی اشخاص ثالث. همچنین این اسناد لازم الاجرا بوده و تنها ادعای جعل اسناد در مورد آنها مورد پذیرش است.
اما غیر از این موارد، سند شورایی با مشکلات دیگری نیز روبرو است. به عنوان مثال در اسناد شورایی وقفی بودن یا نبودن ملک قید نخواهد شد. همچنین نوع کاربری اراضی، ارثی بودن و وجود شریک در مالکیت آن نیز در سند ذکر نمیشود.
هر کدام از موارد بالا مشکلات خاص خود را در پی خواهد داشت. مثلا زمین وقفی قابل خرید و فروش نیست و تنها به شکل اجارههای بلندمدت و تحت شرایط خاص قابل انتقال است. برای معامله زمینهای وراثتی نیز اجازه تمام ورثه ملک لازم است، در غیر این صورت معامله غیر نافذ خواهد بود.
کاربری اراضی نیز موضوع مهمی است که تغییر آن امری بسیار دشوار و در بسیاری موارد ناممکن است. یعنی ممکن است شما پس از خرید و اقدام به ساخت، با تخریب بنای ساخته شده و نابودی سرمایه خود روبرو شوید.
گفته شد که مالکیت فروشنده با تایید رئیس شورا محرز میگردد، اما این در جایی است که شورا مرتکب تخلف نگردد. برخلاف دفاتر اسناد رسمی که انجام امور به وسیله سامانههای ثبتی یکپارچه پایش میشود، در شورا امکان تخلف بسیار سادهتر بوده و ممکن است گرفتار وضعیتی شوید که زمین به صورت همزمان به چند نفر فروخته شده باشد.
کاهش مشکلات سند شورایی
برای کاهش ریسک خرید زمین با سند شورایی، بهتر است ابتدا با وکیل خبره در امور اراضی مشورت کنید. همچنین بهتر است قبل از اقدام به خرید، با اهالی محل مشورت کرده و در مورد سوابق ملک موردنظر تحقیق کنید. بهترین کار قبل از خرید، بررسی سوابق زمین در شورای محل یا دهیاری است.
از این طریق میتوانید مطلع شوید که زمین از نظر مالکیت در چه وضعیتی قرار دارد. مراجعه به اداره جهاد کشاورزی نیز بسیار راهگشا خواهد بود، زیرا کاربری و نوع زمین را میتوانید در آنجا مشخص کنید. همچنین استعلام از اداره اوقاف نیز میتواند برای وقفی نبودن ملک راهگشا باشد.
مزایای سند شورایی
شاید بتوان گفت تنها مزیت سند شورایی با وجود مخاطرات احتمالی آن، هزینه جابجایی اندک و انتقال سریع آن است. با توجه به این که در انتقال با اسناد رسمی، مالیات و عوارض مختلفی باید پرداخت شود، هزینه انتقال با سند شورایی بسیار ناچیز خواهد بود.
همچنین با توجه به این که انتقال سند رسمی مستلزم تشریفات و استعلامات خاصی است، انجام این کار زمانبر است، واما سند شورایی بسیار راحت و سریع منتقل میشود. البته باید توجه داشت که به همین میزان نیز اعتبار آن کمتر از سند رسمی خواهد بود.
سند شورایی در شمال
در حال حاضر با بالا گرفتن تب خرید زمین و ویلا در شمال کشور به دلیل آب و هوای مناسب، بسیاری از افراد اقدام به فروش زمینهای کشاورزی و یا جنگلی خود میکنند. باید توجه داشت که مخاطراتی که بیان شد در مورد زمینهای شمال کشور نیز وجود خواهد داشت.
همچنین به دلیل نزدیکی مناطق به یکدیگر، جادهها از میان زمینها عبور کرده و در صورت نیاز به خرید زمین باید مراقب حریم راهها نیز باشید. برای اطلاع از این امر میتوانید از اداره راه محل استعلام بگیرید.
متن سند شورایی
در سند شورایی معمولا محل قرارگیری ملک تا حد ممکن با حدود چهارگانه اش مشخص شده و حد و حدود آن قید میگردد. همچنین مالک و خریدار زمین در آن قید شده و تعدادی از اهالی محل آن را تایید و پای آن را امضا میکنند.
نحوه تبدیل سند شورایی به سند رسمی
مسلما اولین سوالی که مطرح خواهد شد نحوه تبدیل سند شورایی به سند رسمی باشد، که در ادامه آن را نیز به صورت کامل توضیح خواهیم داد. اگر فروشنده ای ملک دارای سند شورایی هست، توصیه می شود که قبل از انجام معامله اقدامات لازم به دریافت سند انجام شود. زیرا بر ارزش ملک افزوده خواهد شد. و در خصوص خرید املاک دارای سند شورایی نیز باید تام جوانب احتیاط سنجیده شود.
برای تبدیل سند شورایی به سند قطعی یا تک برگی لازم است شخص از طریق سازمان ثبت اسناد درخواست صدور سند تک برگی دهد و هنگام مراجعه برای تبدیل سند، مدارک هویتی نظیر شناسنامه و کارت ملی به همراه سند شورایی ملک و سایر مدارک مرتبط را به همراه داشته باشد. در فرم درخواستی که شخص به سازمان ثبت اسناد ارائه می دهد شخص به صراحت عنوان می نماید که در خواست صدور سند تک برگی برای ویلا یا زمین و… را دارد.
گاهی پیش می آید که طرفین اموال خویش را با همان سند شورایی با برگه واگذاری به یکدیگر انتقال می دهند و این معامله تسلسل می یابد و انتقال صورت می گیرد. برای تبدیل برگ واگذاری به سند رسمی باید از طریق سازمان ثبت اسناد اقدام نمود.
شایان ذکر است گاهی این برگه های واگذاری از روی سند رسمی تنظیمی می شود و افراد برای عدم پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک اقدام به انجام اینگونه معامله می نمایند که در نهایت با توجه به داشتن سند مادر و برگه های واگذاری می توانند اقدام به تبدیل برگه واگذاری به سند نمایند.
علت عنوان نحوه تبدیل سند شورایی به سند رسمی این می باشد که اگر در آینده مشکلاتی در خصوص مالکیت و ادعای شخص ثالث دیگری به وجود بیاید، به استناد اسناد رسمی که موجود می باشد مالکیت قابل اثبات است. شایان ذکر است که سند شورایی این امکان را به شخص نمی دهد.
هزینه تبدیل سند شورایی به سند تک برگ
بعد از نحوه تبدیل سند شورایی به سند رسمی سوالی که ممکن است برای شما پیش بیاید هزینه تبدیل سند شورایی به سند تک برگی به چه صورت و چه مبلغی می باشد؟ بعد از درخواست تبدیل سند شورایی به سند رسمی و تکمیل مدارک مورد نیاز، باید هزینه تبدیل به صورت کامل پرداخت شود.
این هزینه ها شامل هزینه های نوسازی، خلافی، پسماند، مالیات نقل و انتقال و هزینه های مربوط به دارایی می باشد. که هر کدام از این هزینه ها باید به صورت مجزا و با صدور فیش پرداختی انجام شود. به عنوان مثال هزینه های شهرداری که شامل خلافی، نوسازی و پسماند می باشد به عهده فروشنده است.
هزینه های دارایی به عهده فروشنده می باشد که این مقدار برای اسناد ملکی و تجاری بدون سرقفلی شامل 5 درصد می باشد و برای املاک شامل 2 درصد می باشد. شایان ذکر است که اگر در این مدت مالک ملک را اجاره داده باشد باید مالیات بر درآمد اجاره ملک پرداخت نماید.
هزینه کلیه اسناد رسمی و همچنین هزینه تبدیل سند شورایی به سند تک برگی به عوامل مختلفی بستگی دارد، که در ادامه به آن اشاره می نماییم. عوامل موثر در محاسبه هزینه سند شامل نوع ملک، متراژ زمین، متراژ بنا، نوع بنا، موقعیت جغرافیایی، محل (نشانی)، تعداد خواب و قیمت می باشد.
استعلام سند شورایی
استعلام سند شورایی به این علت ضروری می باشد که شخص خریدار، ملکی را که با سند شورایی خریداری نموده است بعد از مدتی قصد فروش آن به شخص دیگری و یا درخواست صدور سند تک برگی آن را دارد و خریدار جدید و یا سازمان اسناد املاک رسمی اعتبار این اسناد را می سنجد و به همین علت حائز اهمیت است.
استعلام سند شورایی که اوقافی است ممکن نمی باشد. مستند به ماده 349 قانون مدنی بیع مال وقف، صحیح نیست و قانونگذار تنها تحت شرایط خاصی آن را پذیرفته است. چون در مراحل استعلام زمین، دارای سند شورایی آورده نمی شود که عرصه ملک موقوفی می باشد پس معامله آن ریسک بالایی دارد.
علاوه بر استعلام سند شورایی و صحت آن باید از دهیاری، جهاد کشاورزی و شهرداری استعلام آن گرفته شود. تا نوع کاربری زمین مشخص شود. با بررسی از طریق GIS زمین که در دهیاری های هر منطقه وجود دارد، این امر فرهم می شود که به راحتی کاربری زمین مورد نظر در منطقه مورد بررسی مشخص شود.
اعتبار سند شورایی ویلا برای معاملات خرید و فروش ملک
اعتبار سند شورایی ویلا، یا زمین برای خرید و فروش بسیار بسیار کمتر از اسناد رسمی و قطعی است. اگر هدف شما از خرید زمین، کشاورزی و کسب و کار است و زمین، سند شورایی دارد، قبل از آغاز به کار از اداره کشاورزی یا شهرداری استعلام بگیرید.
اگرچه در تبدیل سند شورایی به سند رسمی، هزینههایی از شما دریافت میشود و به مدت زمان بیشتری نیاز دارید، اما این در نهایت، به نفع شما خواهد بود؛ چرا که ملکی را که خریداری کردهاید در آینده برای شما بازدهی بیشتری خواهد داشت.
اگرچه هنگام معاملات خرید و فروش املاک در شمال توسط سند شورایی، سریعتر میتوانید معامله را به پایان برسانید؛ اما به دلیل وجود مشکلاتی در آینده پیشنهاد می کنیم جداً از این کار خودداری کنید و یا با احتیاط بیشتری به جلو بروید.
آیا به قول نامه با مهر شورای محل میتوان اعتماد داشت؟
در پاسخ می توان گفت که اعتبار قول نامه های شورایی چون به تایید شورای محلی یا شوراهای اسلامی شهرها رسیده، بیشتر از مبایعه نامه های عادی است حتما به این نکته توجه داشته باشید که مهر شورا در قولنامه زده شده باشد.
اما به هر حال سند شورایی، سند عادی محسوب می شود و به اندازه سند رسمی قابل اعتماد نیست. در واقع شما با در دست داشتن سند شورایی یک زمین یا خانه در روستا، قولنامه زمین روستایی را در اختیار دارید که کمی اعتبار دارد.
زمین و یا ملکی که دارای سند شورایی باشد یعنی به تایید سازمان اتحایه املاک، شهرداری و سایر مراجع نرسیده است و ممکن است در آینده مشکلاتی برای خریدار ایجاد کند. در مواردی که ملک و ویلا سند شورایی دارد ممکن است کاربری زمین به درستی مشخص نشده باشد ویا اشتباه نوشته شده باشد و برای خریدار هنگام انجام مراحل تبدیل سند شواریی به سند قطی به مشکلاتی به وجود بیاید.
در صورتیکه نیاز به هرگونه مشاوره حقوقی تلفنی یا حضوری راجع به موضوعات حقوقی و یا کیفری با وکیل پایه یک دادگستری داشتید، میتوانید با موسسه حقوقی دادپویان تماس بگیرید.
جهت اطلاع از آخرین اخبار حقوقی و قضایی نیز میتوانید خبرگزاری حقوقی دادپویان را دنبال کنید.
بدون دیدگاه