وکیل اوراق قضایی (دادخواست، لایحه، شکواییه، اظهارنامه)

وکیل تنظیم اوراق قضایی کسی هست که با تفکیک و بررسی اوراق قضایی و خواسته و عناوین آن را بررسی می نماید و موکلین را در برای ادامه سیر مراحل قانونی توجیح و راهنمایی می کند. عریضه نویسی انلاین

اوراق قضایی چیست؟

اوراق قضایی برگ هایی است که به موجب قانون دارای اعتبار خاصی در رسیدگی قضایی می باشد. مهمترین اوراق قضایی عبارت است از اخطاریه و احضاریه وبرگ صورت مجلس و دادنامه.

مهمترين اوراق قضائی عبارتند از:
-1 دادخواست
-2 اظهار نامه
-3 اخطاريه
-4 احضاريه
-5 جلب
-6 دادنامه
-7 اجرائيه
-8 واخواست

تعریف و هدف ابلاغ

ابلاغ در لغت به معنای رساندن و به تعبیر قانونی عبارت است از، آگاه کردن مخاطب از مفاد اوراق قضایی طبق تشریفات قانونی. عریضه نویسی آنلاین

به منظور اطلاع خوانده برای حضور در دادگاه و تشکیل جلسات رسیدگی، دادگاه دستوری مبنی بر ابلاغ اوراق دعوا صادر خواهد نمود و پس از آن مدیر دفتر یک نسخه از دادخواست و پیوست های آن را در پررونده بایگانی می کند و نسخه دیگر را با ضمائم آن و اخطار، جهت ابلاغ و تسلیم به خوانده ارسال می دارد.هم چنین رساندن سایر اخطارها و نیز رای دادگاه به مخاطب ابلاغ (اصحاب دعوا).

مهمترین اوراق قضایی

تنظیم دادخواست: نقطه شروع و سرآغاز دادرسی در پرونده‌های حقوقی با دادخواست است. دادخواست به تعریف قانون آیین دادرسی مدنی در ماده 48 شیوه رسمی طرح دعوی در محاکم دادگستری برای رسیدگی به امور حقوقی است. پس نکته اول این است که دادخواست‌ها فقط در دادگاه‌های حقوقی استفاده می‌شود و در وکیل کیفری تهران کاربردی ندارد.

برگه دادخواست در همه محاکم حقوقی وجود دارد و همان‌ طور که گفته شد برگه‌های چاپی با سربرگ مخصوص وزارت دادگستری است که به زبان فارسی تهیه ‌شده و عموم مراجعین باید از آن استفاده کنند.
توجه داشته باشید که مهم شکل ظاهری دادخواست است و لازم نیست حتما از خود دادگاه حقوقی دریافت شود بلکه حتی ممکن است شما نمونه‌ای از این دادخواست را خودتان پرینت گرفته و پر کنید و سپس به مرجع قضایی تحویل دهید که در این صورت هم موردی ندارد.

تنظیم اظهارنامه: بنا بر تعریف قانونی، اظهارنامه وسیله رسمی مطالبه حق است. هرچند که دادگاه را ملزم به رسیدگی نمی‌کند و طرفین را در یک رابطه دادرسی قرار نمی‌دهد. خوانده در مقابل اظهارنامه لزومی به دفاع یا جواب ندارد.

اظهارنامه درواقع مرحله قبل از ارائه دادخواست است و متعلق به موقعیتی است که فرد حق خود را از طریق اظهارنامه از دیگری مطالبه کند. این حق باید از موعد قانونش گذشته باشد و حال شده باشد تا قابلیت مطالبه از طریق اظهارنامه را داشته باشد.

اظهارنامه‌ها اوراقی با شکل خاص و سربرگ مخصوص هستند که افراد با پر کردن آن و ورود اطلاعات و خواسته، می‌توانند مستقیما حق خود را مطالبه نمایند. این اوراق که برای اختلافات حقوقی مانند معاملات و تعهدات مورد استفاده قرار می‌گیرد، قابل تقدیم به دفاتر دادگاه‌ها حقوقی و یا ثبت در اداره ثبت ‌اسناد و املاک است. البته به‌ تازگی از طریق اداره پست هم می‌توان آن را به جریان انداخت.

اخطاریه: درواقع نوعی دعو‌ت‌نامه از سوی دادگاه حقوقی رسیدگی ‌کننده به پرونده است که در مواردی حضور هر یک از طرفین، شهود یا اشخاص ثالث دیگری را برای بررسی ضروری و حتمی بدانند و این افراد را به جلسه رسیدگی بعدی فرابخوانند.

اوراق اخطاریه هم مانند سایر اوراق قضایی به‌ صورت چاپی و با فرم خاصی تهیه‌ شده که دفتر دادگاه از آن استفاده می‌کند. در این اوراق دفتر دادگاه، مشخصات فرد یا افرادی را که قرار است فرابخواند مانند نام و نام‌خانوادگی، نام پدر، شهرت و پیشه، نشانی اقامتگاه، مکان و زمان تشکیل جلسه دادرسی و علت حضور دریافت‌ کننده را درج می‌کند و به امور ابلاغ می‌سپارد.

اخطاریه‌ها مهم و جدی هستند و بسته به دلیل تشخیص ضرورت حضور یافتن افراد، ممکن است در صورت نبود آن‌ها برایشان ضمانت اجرایی را به دنبال داشته باشد.

احضاریه: زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در پرونده‌های کیفری، بازپرس یا دادستان و حتی قاضی تشخیص دهد حضور شخص یا اشخاصی تحت عنوان مظنون، متهم یا شاهد برای کشف حقیقت ضروری است و از طریق احضاریه فرد یا افراد مذکور را در زمان و مکان خاصی احضار کنند.
با توجه به ‌شدت و اهمیت جرم صورت گرفته ممکن است در برخی موارد عدن حضور فرد در پی ابلاغ احضاریه موجب صدور دستور جلب او شود. پس احضاریه چون برای جرم و جنایت صادر می‌شود، ضمانت اجرای قوی‌تری دارد.
مدعی علیه باید برای عدم حضور خود عذر موجهی داشته باشد در غیر این صورت ممکن است علاوه بر جلب، حتی تعزیر هم شود. در صورت داشتن عذرموجه مانند بیماری علاوه بر فرستادن گواهی عدم حضور باید نماینده‌ای را از جانب خود برای حضور بفرستد.

همان‌ طور که گفته شد، اخطاریه برای امور مدنی صادر و ابلاغ می‌شود و بیشتر جنبه اعلامی دارد. بی‌اعتنایی یا عدم حضور فرد در پی اخطاریه جلب و مجازاتی را در پی نخواهد داشت. در مقابل احضاریه برای امور کیفری صادر می‌شود و عدم توجه به آن ممکن است فرد را به دردسر بیاندازد.

استنکاف از اخطاریه

در هر شکایتی که مطرح می‌گردد، قاضی باید به خوانده ابلاغ کند و اخطاریه بدهد که برعلیه شما شکایتی مطرح گردیده و در تاریخ مقرر جهت دادرسی حضور یابید.

در قدیم این ابلاغ‌ها به شکل حضوری و فیزیکی از طریق مامور دولت صورت می‌گرفت و چنانچه خوانده ابلاغیه را تحویل نمی‌گرفت، در اصطلاح می‌گفتند که استنکاف نموده است و مامور ابلاغ این موضوع را در ابلاغیه ذکر می‌نمود و به اطلاع دادگاه می‌رساند.

البته امروزه این ابلاغیه‌ها به طور الکترونیکی برای شخص و سامانه ارسال می‌گردد و شخص به وسیله تلفن همراه و رایانه امکان دسترسی به آن را پیدا خواهد کرد و سامانه، زمان ورود و مشاهده ابلاغیه را به ثبت می‌رساند و شخص نمی‌تواند بگوید از وجود ابلاغیه بی خبر بوده است.

به موجب ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی:
«چنان چه خوانده یا هر یک از اشخاص یاد شده در ماده قبل در محل نباشند یا از گرفتن برگه‌‌های اخطاریه استنکاف کنند، مامور ابلاغ این موضوع را در نسخ اخطاریه قید نموده نسخه دوم را به نشانی تعیین شده الصاق می‌کند و برگ اول را با سایر اوراق دعوا عودت می‌دهد.»

در این شرایط خوانده این امکان را دارد تا جلسه رسیدگی به دفتر دادگاه رجوع و با تحویل رسید، اوراق مرتبط را اخذ نماید.

مشاهده نکردن ابلاغ سامانه ثنا

امروزه که ابلاغ‌ها به صورت الکترونیکی صورت می‌گیرد، شخص می‌بایست سامانه ابلاغ الکترونیکی را بلافاصله پس از اطلاع بررسی نماید و از ابلاغیه‌ها مطلع گردد و در غیر این صورت استنکاف کرده است و قاضی فرض را بر این قرار می‌دهد که شخص ابلاغیه را مشاهده نموده است.

بر اساس آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم ‌الاجرا و نحوه رسیدگی به دعوا ازعملیات اجرایی و طبق ماده ۱۶ آن:
«در ابلاغ الکترونیکی، مخاطب نمی‌‌تواند اظهار بی‌ اطلاعی کند؛ مگر این که ثابت نماید به لحاظ عدم دسترسی یا نقص در سامانه یا سیستم الکترونیک ابلاغ یا شبکه مخابراتی از مفاد ابلاغ مطلع نشده است. خودداری از مراجعه به سامانه ابلاغ، به منزله استنکاف از قبول اوراق اجرایی بوده و ابلاغ محسوب می‌‌گردد.»

استنکاف از قبول اوراق قضایی یعنی چه؟

وکیل اصفهان در پاسخ به سوال استنکاف از پذیرش اوراق قضایی به چه معنا است بیان می‌دارد: استنکاف به معنی اجتناب و امتناع است. استنکاف در واقع از پذیرش اوراق قضایی یعنی سرباز زدن از پذیرش اوراق قضایی.

تنظیم شکواییه: ابلاغ اوراق قضایی به دو صورت، ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی دسته ‌بندی می‌شود که در صورتی که اوراق در افراد حقیقی به خود مخاطب و در افراد حقوقی حقوق عمومی (ادارات دولتی) به مدیر دفتر یا قائم مقام وی و در افراد حقوقی حقوق خصوصی (شرکت‌ها) به رئیس یا قائم مقام وی یا دارنده حق امضا ابلاغ شود ودر برگه دیگر رسید دریافت خواهد شد، ابلاغ واقعی و در موارد غیر آن شامل:
امتناع افراد از وصول اوراق به بستگان، تحویل اوراق به مسئول دفتر در شرکت‌ها، چسباندن اوراق به محل به دلیل نبودن افراد در محل آگهی در روزنامه در موارد مجهول المکان بودن خوانده و… ابلاغ قانونی به حساب می‌آید.
بهترین شکل ابلاغ اوراق قضایی ابلاغ واقعی بوده و مزیت‌هایی اعم از این موارد دارد:

تنظیم لایحه: اعمال بهتر حق و عدالت در احقاق حق مراجعه کنندگان، با خبر شدن اصحاب دعوی از مکان و تاریخ تشکیل جلسه دادگاه، رعایت اصل تناظر، عدم اطاله دادرسی و اجرای سریع احکام صادر شده که باید در جامعه حقوقی اهمیت ابلاغ واقعی با شناخت بهتر آثار آن به طور تثبیت شده در بیاید.

نحوه ابلاغ اوراق قضایی

نحوه ابلاغبه دو صورت ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی انجام می گیرد.

1-ابلاغ واقعی

در صورتی است که برگ موضوع ابلاغ ( مقالات مرتبط با ابلاغ – سوالات مرتبط با ابلاغ )، طبق تشریفات قانونی در مورد اشخاص حقیقی به شخص مخاطب یا به شخصی که صلاحیت وصول برگ را دارد برای مثال در مورد صغار به ولی آنان و در مورد محجورین به قیم آنان ) تحویل داده شود ودر مورد اشخاص حقوقی به شخصی که به طور قانونی مسئول وصلاحیت دریافت اوراق را دارد، تحویل داده شود ودر برگ دیگر از آنان رسید دریافت گردد.
برای مثال در ادارات دولتی به رئیس دفتر مرجع مخاطب یا قائم مقام وی

2- ابلاغ قانونی

در صورتی است که برگ موضوع ابلاغ، طبق تشریفات قانونی به لحاظ عدم دسترسی به شخص مخاطب یا شخص ذی سمت یا شخصی که به طور قانونی مسئول است، به شخص دیگری که صلاحیت دریافت برگه ها را دارد، تحویل داده شود ودر برگ دیگر از آنان رسید اخذ گردد، مثل تحویل برگ به خویشاوندان شخص مخاطب مانند پدر، مادر، خواهر، برادر و…